+32 (0) 2 770 53 33 info@wittockiana.org
MENU
Historische, moderne en hedendaagse boekbanden

 

De verzameling boekbanden van de Wittockiana is en blijft de verzameling van een bibliofiel met een uitgesproken persoonlijke smaak, en het zal dan ook niemand verbazen dat de collecties, gezien vanuit historisch perspectief lacunes bevat.

De collectie van een particulier verzamelaar zal altijd wezenlijk verschillen van de museale verzameling, alleen al omwille van de fundamenteel verschillende criteria die hun samenstellers, de eenvoudige liefhebber van het schone versus de nauwgezette wetenschapper, hierbij hanteren. De verzameling artistieke banden die Michel Wittock de afgelopen twintig jaar heeft bijeengebracht, brengt noch chronologisch noch geografisch een totaalbeeld van de geschiedenis van de boekbandversiering. Aangezien hij zich altijd meer door de Latijnse dan de Germaanse cultuur aangetrokken voelde, had hij eenvoudigweg meer interesse voor de stilistische evolutie van de Italiaanse en later van de Franse band, waarbij de klassieke wetenschappelijke selectiecriteria nooit een leiddraad voor hem zijn geweest. Hij heeft zich daarentegen, bij zijn aankopen enkel laten beïnvloeden door louter esthetische en dus subjectieve overwegingen waarbij hij zich steeds meer bewust werd van de aantrekkingskracht van de goud-, of occasioneel, zilvergestempelde banddecors uit de renaissance.

Omdat hij het geluk had zich eerst op de Italiaanse, nog sober vergulde, banden uit de eerste helft van de 16de eeuw toe te leggen, werd het me steeds duidelijker dat de kunst van de gedecoreerde boekband, net als de overige sierkunsten trouwens, terecht als een volwaardige kunstvorm kan worden beschouwd, en hierdoor tot hetzelfde niveau kan behoren als de architectuur, schilderkunst of beeldhouwkunst die men tot in de vorige eeuw, overigens onterecht, als enige ars maior beschouwde. Helemaal in de ban van deze bibliofiele passie, ging hij al spoedig banden verzamelen uit de hoog-renaissance, met ontwerpen die getuigen van een uitbundige diversiteit en die tevens het boeiende intellectuele leven van de welgestelde bibliofielen belichten. Nadat hij opeenvolgendt de uiteenlopende stijlen die door de eeuwen heen hun stempel hebben gedrukt op de Franse boekband, had leren kennen, ontdekte hij op zekere dag een heel nieuwe passie: de hedendaagse band …

De collectie, bewaard in de Wittockiana, geeft een goed overzicht van de stilistische ontwikkeling van de banddecors vanaf de renaissance tot en met de hedendaagse meer avantgardistische creaties. Hierbij wordt het accent gelegd op het werk van moderne en hedendaagse bandontwerpers uit België en Frankrijk.

Zo zal na de introductie van de florale ornamentiek, opieuw populair gedurende de Art nouveau, de kunst- of originale boekband achtereenvolgens de invloed ondergaan van achtereenvolgens de Art déco en andere artistieke, esthetische of litteraire bewegingen zoals het cubisme, futurisme, dadaïsme, constructivisme, surrealisme, enz…

Vandaag is het de abstractie die toonaangevend is in de banddecors. Zij kan mee worden bebaald door zowel de expressiemogelijkheden van de gekozen materialen (boxkalf, reptiel, zeldzame houtsoorten, metaal, rubber, plastiek, polycarbonaat) als het zichtbaar maken van de interne structuren zoals bijvoorbeeld naaisels. Wat blijkt: de vindingrijkheid kent geen grenzen en de keuze is immens. Dit alles maakt dat de hedendaagse gedecoreerde boekband als een origineel werk kan worden beschouwd, een statuut waarop de band zich, in het verleden, maar uiterst zelden heeft kunnen beroepen.